Dreigend ontslag zorgt voor psychisch lijden

WWerknemers kunnen een burn-out oplopen door de dreiging van ontslag. Organisatiepsychologe Tinka van Vuuren vindt dat bedrijven hier meer rekening mee moeten houden.  

Auteur: Peter van Nuijsenburg  Bron: intermediair.nl

De dreiging van ontslag is voor veel werknemers een bron van groot psychisch onbehagen. Zeker in een economische crisis leidt het vaak tot psychosomatische klachten en burn-out, en is daardoor een probleem dat meer aandacht eist dan het nu van veel werkgevers krijgt. De crisis mag dan over zijn hoogtepunt zijn, het ontslagspook waart nog altijd rond.

Mediation kan helpen de communicatie te verbeteren. Hiervan is bekend dat daarmee de wederkerigheid verbetert, afstand vermindert en daarmee de kans op burnout [redactie: Nationale Mediator]

Organisatiepsychologe dr. Tinka van Vuuren, bijzonder hoogleraar strategic human recources management aan de Open Universiteit,  heeft zich gespecialiseerd in de gevolgen van de ontslagdreiging. Ze is gepromoveerd op dit onderwerp, heeft veel wetenschappelijk onderzoek verricht en is met deze expertise nu aan de slag bij Loyalis.

Ze constateerde onlangs tijdens een lezing voor loopbaanadviseurs dat er nog altijd het ‘een en ander schort’ bij de begeleiding van werknemers wier baan op de tocht staat. ‘De communicatie door werkgevers kan en moet beter. De periode van onzekerheid duurt vaak te lang en dat is vaak fnuikender dan het ontslag zelf. Wie de boodschap brengt is ook van belang. Is het de leidinggevende, dan is de reactie vaak: het ligt aan mij, ik schiet te kort. Komt de jobstijding daarentegen van bijvoorbeeld een vakbondsvertegenwoordiger, dan komt die vaak minder hard aan. Het wordt anders ervaren. Minder als een persoonlijk falen en meer als iets waar je geen vat op hebt.'

Het management moet zich beter bewust worden van deze gevolgen, aldus Van Vuuren. En ervoor zorgen dat ‘de vaart in het proces blijft’, zodat de onzekerheid niet te lang duurt. Maar tijdens een crisis is de kans groot dat de bedrijfsleiding juist bezuinigt in de begeleidingsprogramma’s. Het is daarom zaak dat  de werknemers zich beter voorbereiden op de woelingen van  de arbeidsmarkt.

‘Ze moeten hun inzetbaarheid zo groot mogelijk houden en een breed takenpakket hebben. Scholing is daarbij vitaal. Je moet je hele leven blijven leren.’ Hoger opgeleiden hebben het volgens haar in dit opzicht makkelijker. ‘Ze zijn meer gericht op scholing, maar ook zij moeten waken voor overspecialisatie, bijvoorbeeld in de it-sector. Ik noem dat schoorsteenfuncties. Je zit hoog, maar je moet uitkijken dat je bij tegenwind niet van je schoorsteen wordt geblazen.’